Τι να λάβετε υπόψη σας για να αφηγηθείτε αποτελεσματικά μία εμπνευσμένη ιστορία
Η αφήγηση είναι ένα συνεχώς ανερχόμενο φαινόμενο στην επιχειρηματική επικοινωνία τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Δεν είναι όμως ένα εργαλείο εξίσου νέο στην ανθρώπινη επικοινωνία εν γένει. Ξεκινά από τον πρωτόγονο άνθρωπο όπου, σχεδόν αποκλειστικά, μέσα από την αφήγηση μετέδιδε πληροφορίες και τεχνογνωσίες από γενιά σε γενιά. Σήμερα, αφηγούμαστε ιστορίες με τους φίλους μας για να περιγράψουμε μία εμπειρία ή μία ιδέα μας. Τα παραμύθια, οι θρύλοι και οι μύθοι είναι τέτοιού είδους αφηγήσεις. Συνεπώς όλοι μας, δεν είμαστε καν εν δυνάμει αφηγητές αλλά ενεργοί, είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα.
Τα παρακάτω χαρακτηριστικά και συμβουλές δεν αφορούν μία επιχειρηματική αφήγηση, αλλά την αφήγηση στην καθημερινή μας επικοινωνία. Για να αφηγηθείτε αποτελεσματικά λοιπόν μια ιστορία, λάβετε υπόψη σας τις παρακάτω σημειώσεις.
Τα τέσσερα στοιχεία της αφήγησης
ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ
Η αφήγηση δεν είναι μία διαδικασία που απλά λέμε μία ιστορία για την αφήγηση. Κάθε αφήγηση πρέπει να έχει ένα κεντρικό μήνυμα το οποίο εκπληρώνει ένα σκοπό.
- Να επικοινωνήσει μία ιδέα, μία εμπειρία ή ένα έργο
- Να δώσει μία χρήσιμη πληροφορία στον αποδέκτη
- Να εκπαιδεύσει
- Να κινητοποιήσει σε δράση
Π.χ Στο παραμύθι της Κοκκινοσκουφίτσας το κεντρικό μήνυμα είναι η ιδέα της υπεροχής του καλού έναντι του κακού.
Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ
Αφορά την δυσκολία ή τα εμπόδια που πρέπει να ξεπεράσει ο ήρωας για να νικήσει το κακό. Χωρίς την σύγκρουση, την συμπλοκή δεν υπάρχει ιστορία. Για την ακρίβεια όσο μεγαλύτερα και απροσπέλαστα είναι τα εμπόδια που πρέπει να ξεπεράσει ο κεντρικός χαρακτήρας, με μία μη δεδομένη λύση, τόσο πιο ενδιαφέρουσα είναι η ιστορία για τον αναγνώστη. Είναι η κινητήριος δύναμη που κινεί την ιστορία και κρατά ζωντανό το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Είναι το γεγονός που διαταράσσει την αρμονία, την οποία καλείται ο κεντρικός χαρακτήρας να την αποκαταστήσει. Ως αφηγητές, περνάμε το μήνυμά μας μέσα από την σύγκρουση και την επίλυσή της.
Π.χ. Δεν θα είχε κανένα ενδιαφέρον μια ιστορία στην οποία η Κοκκινοσκουφίτσα δεν θα έπρεπε να περάσει μέσα από ένα σκοτεινό δάσος στο οποίο δεν θα υπήρχε ένας κακός λύκος.
Σχετικά με τα εμπόδια λάβετε υπόψη ότι η ιστορία θα πρέπει να έχει τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
- Να τα προσδιορίζει με σαφήνεια
- Να προτείνει λύση
- Να μην υπάρχουν πολλά μικρά εμπόδια διότι εξασθενούν το κύριο (το ίδιο ισχύει και με τα μηνύματα που επικοινωνεί η ιστορία μας)
- Να προσδιορίζει τον ήρωα και τις αντίθετες δυνάμεις, με τρόπο που να μην είναι υπερβολικά. (Π.χ. Εάν ο ήρωας είναι υπερβολικά ισχυρός για τα εμπόδια, είναι δεδομένο ότι θα τα ξεπεράσει. Φανταστείτε στην θέση της Κοκκινοσκουφίτσας, έναν γεροδεμένο, οπλισμένο άνδρα).
- Να κάνει σαφές το κεντρικό μήνυμα της ιστορίας και το εμπόδιο που πρέπει να ξεπεραστεί.
ΟΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ
Οι χαρακτήρες είναι άλλο ένα θεμελιώδες στοιχείο της αφήγησης. Ο κάθε χαρακτήρας παίζει και έναν ρόλο. Σε όλες τις ιστορίες υπάρχει ο κεντρικός χαρακτήρας, ο “ήρωας”, ο οποίος καλείται να αντιμετωπίσει τα εμπόδια και να πετύχει τον στόχο του. Για να υπάρξει η σύγκρουση, πρέπει να υπάρξει και “κακός” χαρακτήρας με τον οποίον έρχεται αντιμέτωπος ο “ήρωας”.
Π.χ Η Κοκκινοσκουφίτσα και ο κακός λύκος
Η ΠΛΟΚΗ
Εφόσον το μήνυμα, η σύγκρουση και οι χαρακτήρες έχουν προσδιοριστεί, το επόμενο βήμα είναι να προσδιορίσουμε την πλοκή, δηλαδή με ποιόν τρόπο εξελίσσεται η ιστορία. Μία τυπική δομή ιστορίας διακρίνεται σε τρία μέρη.
- Την αρχή, όπου παρουσιάζεται η σκηνή.
- Την μέση, όπου συμβαίνουν αλλαγές οι οποίες δημιουργούν την σύγκρουση και ορίζουν τις παραμέτρους για το υπόλοιπο της ιστορίας.
- Το τέλος, όπου υπάρχει η αποκορύφωση σύγκρουσης και συνήθως επιλύεται.
Π.χ. Αρχικά έχουμε το πρόβλημα με την άρρωστη γιαγιά, έπειτα παρουσιάζονται τα προβλήματα ( διέλευση από το δάσος, ο κακός λύκος, η εξαπάτηση της Κοκκινοσκουφίτσας, η συνομιλία με την γιαγιά-λύκο), και τέλος ο κυνηγός δίνει την αναπάντεχη επίλυση του προβλήματος σώζοντας την γιαγιά και την Κοκκινοσκουφίτσα
Όλες οι ιστορίες, που στόχο έχουν να είναι ενδιαφέρουσες και να επικοινωνήσουν κάποιο μήνυμα, εμπεριέχουν αναπόφευκτα, τα τέσσερα θεμελιώδη στοιχεία της αφήγησης που μόλις αναφέρθηκαν. Μπορεί το παράδειγμα της Κοκκινοσκουφίτσα να είναι απλοϊκό και παιδικό. Ωστόσο η αφήγηση εφαρμόζεται κυρίως στην πραγματική ζωή αποτελώντας το ιδανικό εργαλείο για να επικοινωνήσει κάποιος αποτελεσματικά τις ιδέες του, τις εμπειρίες του ή τα έργα του, στον κόσμο. Εφόσον τα τέσσερα θεμελιώδη στοιχεία της αφήγησης αναπτυχθούν σωστά τότε η ιστορία μας θα είναι επιτυχημένη επικοινωνιακά. Για τις μη επιχειρηματικές αφηγήσεις, το μόνο που χρειάζεται είναι οι προσωπικές μας εμπειρίες, και η παρατηρητικότητά μας στην ζωή. Ο κάθε άνθρωπος που έχει αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να αφηγηθεί καταπληκτικές ιστορίες.
Δείτε ΕΔΩ προτεινόμενες τεχνικές για αποτελεσματική γραφή μιας ιστορίας.
Στείλτε την δικής σας ιστορία. Δείτε γιατί
Photo: painting by Traumfaengerin