Όταν μία ακτίνα φωτός περνά από ένα μέσον σε ένα άλλο, συνήθως το διασχίζει αλλάζοντας την κατεύθυνσή της. Μπορεί όμως οι αντίστοιχες πυκνότητες των δύο μέσων να είναι τέτοιες ώστε, για μία συγκεκριμένη γωνία πρόσπτωσης, να μην είναι πλέον δυνατό να συμβεί η διάθλαση. Τότε έχουμε ολική ανάκλαση. Το φωτεινό σημείο, δημιουργεί ένα φανταστικό (virtual) είδωλο το οποίο συμβολίζει, τρόπο τινά, το γεγονός ότι οι φωτεινές ακτίνες δεν μπορούν να συνεχίσουν την πορεία τους. Η αντίληψη είναι ακριβώς το φαινόμενο αυτού του είδους… Έτσι η αντίληψη μοιάζει με τα φαινόμενα της ανάκλασης που προκύπτουν από την παρακώλυση της διάθλασης, είναι κάτι σαν αποτέλεσμα αντικατοπτρισμού.
Η λεξη reflexion σημαίνει ανάκλαση και αναστοχασμός. Ο Μπρέξτον συνδέει τον αναστοχασμό με την διαδικασία ανάκλασης του φωτός, όταν αντιστρέφει την πορεία του όταν προσπέσει σε ανακλαστική επιφάνεια. Μόνο μετά την εκτροπή του φωτός προκύπτει η νέα εικόνα, της ανάκλασης. Για να εμφανιστεί η νέα εικόνα θα πρέπει να διακοπή η πορεία του φωτός. Αντίστοιχα, για να δημιουργηθεί μία αντίληψη θα πρέπει να διακοπει η πορεία της σκέψης. Και όπως με το φως δημιουργείται μία φανταστική εικόνα (είδωλο), έτσι και με την αντίληψη δημιουργείται μία εικονική σκέψη, η οποία είναι παραίσθηση. Γι’αυτό, αντιλαμβάνομαι σημαίνει δεν αντιλαμβάνομαι. Η αντίληψη παραμένει “παραίσθηση” γιατί δεν ανήκει στην σφαίρα της γνώσης.
ΣΧΟΛΙΑ
Αποτελεί περισσότερο προϊόν της μνήμης και των προηγούμενων εμπειριών οι οποίες όσο πιο επαναλαμβανόμενες είναι, τόσο πιο έντονα μας δημιουργούν την ψευδαίσθηση της αντίληψης και της σύγχυσης με την γνώση. Επάνω σε αυτή την ψευδαίσθηση στηρίζεται και η προπαγάνδα με την έννοια του συνεχούς βομβαρδισμού ερεθισμάτων – μηνυμάτων – εμπειριών, ώστε στο τέλος να διακόπτουν την σκέψη πέρα από αυτά, και να δημιουργούν τις αντιλήψεις επάνω σε ένα θέμα. Αντίστοιχο φαινόμενο παρατηρούμε και στα δωμάτια ηχούς, που λαμβάνουν χώρα πολύ έντονα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι άνθρωποι τείνουν να επιδιώκουν και να αποδέχονται μηνύματα που ευθυγραμμίζονται με τις ήδη υπάρχουσες αντιλήψεις τους. Ακριβώς επειδή αρνούνται ή αδυνατούν να σκεφτούν ένα μήνυμα που να διαφωνεί με αυτές. Με αυτό τον τρόπο ενισχύεται το είδωλο της άποψής τους, καθώς τα επαναλαμβανόμενα πανομοιότητα μηνύματα εμποδίζουν την σκέψη πέρα απο αυτήν παγιώνοντάς την πλέον σε αντίληψη.
Artwork by CHARACTERS
Σκεψεις του Henri Bergson από το “Matter & Memory”
| Η ιστορία δημοσιεύτηκε με την υποστήριξη των εκδόσεων “νήσος” |  |
