Η ιστορία του Κτήματος Γεροβασιλείου ξεκινά με δύο τυχαία γεγονότα.
Οι συμπτώσεις
Η αρχική ιδέα ήταν να γίνω ένας πετυχημένος πολιτικός μηχανικός. Ένα ατύχημα που είχα ως παίχτης της Αναγέννησης Επανομής με εμπόδισε να παρακολουθήσω τα φροντιστήρια για το Πολυτεχνείο. Έτσι πέρασα στην Γεωπονική και ασχολήθηκα με την οινολογία.
Η δεύτερη καθοριστική σύμπτωση προέκυψε όταν εργαζόμουν ως οινολόγος στο Πόρτο Καρράς. Τότε, το 1975, όταν έκανα την πρακτική μου, το Πόρτο Καρράς συνεργάζονταν με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και το Ινστιτούτο Οίνου υπό την καθοδήγηση της κυρίας Κουράκου. Ο καθηγητής αμπελογραφίας Λογοθέτης, στα πλαίσια ενός πειραματικού του έργου, συνέλεγε παλιές, ελληνικές ποικιλίες τις οποίες έβρισκε στο Ινστιτούτο Οίνου, αλλά και στις κληματαριές-πέργκολες σε διάφορα χωριά, ως περιπλανόμενος ερευνητής. Οι πέργκολες αυτές αποτέλεσαν το όχημα διάσωσης της αμπελουργίας κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας.
Η διάσωση της αμπελουργίας
Η Ελλάδα είχε πολλές ποικιλίες, κυρίως κρασοστάφυλα. Κατά την Τουρκοκρατία, οι Έλληνες άρχισαν να εγκαταλείπουν την αμπελουργία, επειδή φορολογούνταν υπερβολικά από τους Τούρκους. Η συνέχιση της αμπελουργίας οφείλεται σε δύο γεγονότα: στην εξαίρεση από την φορολογία του Αγίου Όρους, όπου διασώθηκε η ποικιλία Λημνιό και στις κληματαριές. Οι Έλληνες είχαν την ιδέα να βάζουν κληματαριές-πέργκολες για σκιά στις αυλές τους, μια συνήθεια που υπάρχει ακόμη και σήμερα στα χωριά. Με αυτόν τον τρόπο μπορούσαν να τρώνε σταφύλι αλλά και να κάνουν κρυφά, ερασιτεχνικά κρασί, χωρίς να φορολογούνται. Έτσι οι πέργκολες αποτέλεσαν μια ζωντανή βιολογική αποθήκη, διασώζοντας πολλές ενδημικές ποικιλίες μας, όπως η Μαλαγουζιά.
Ο οίνος της Μαλαγουζιάς
Η διάσωση της Μαλαγουζιάς έγινε κυριολεκτικά από μία βέργα. Ο καθηγητής Λογοθέτης είχε καταφέρει να βρεί 2-3 τελευταία κλήματα. Η προέλευσή τους ενδέχεται να ήταν από το Ινστιτούτο Οίνου. Εκεί βρίσκονταν χάριν στον γεωπόνο Κοτίνη, ο οποίος είχε φέρει κάποια φυτά από την Ναύπακτο, που μαζί με το Μεσολόγγι είναι η πατρίδα της Μαλαγουζιάς. Η ποικιλία είχε πρακτικά εξαφανιστεί. Τα τελευταία 3-4 κλήματα βρίσκονταν στο Πορτο Καρράς. Εκεί γεύτηκα το σταφύλι της Μαλαγουζιάς και βρήκα ότι είχε πολύ ενδιαφέρον. Τότε, το1976, αποφάσισα να εμβολιάσω ορισμένα φυτά ώστε να μπορέσουμε να οινοποιήσουμε. Τον επόμενο χρόνο έβγαλα το πρώτο κρασί το οποίο ήταν καταπληκτικό. Έκανε επίσης μεγάλη εντύπωση και στον Γιάννη Καρρά. Ήταν τόσο γλυκόπιοτο που το ονομάσαμε “Ξελογιάστρα”, γιατί σε παρέσυρε να το πιεις. Αποφασίσαμε να αναπτύξουμε την καλλιέργεια και δημιουργήσαμε μία σημαντική έκταση στο Πόρτο Καρράς. Το 1981 αποφάσισα να αναβιώσω τον πατρικό μου αμπελώνα στην Επανομή. Ήταν η ποικιλία με την οποία έκανα τις πρώτες φυτεύσεις και τα πρώτα μου κρασιά. Από το 1988, αρχίσαμε να δίνουμε σε άλλους οινοποιούς, με αποτέλεσμα να διαδίδεται η ποικιλία.
Σήμερα η Μαλαγουζιά είναι η ποικιλία που καλλιεργείται περισσότερο στην Ελλάδα. Εκπροσωπεί τις μεγαλύτερες εξαγωγές ποιοτικού ελληνικού οίνου και αποτελεί ένα σημαντικό πρέσβη της ελληνικής γαστρονομίας στο εξωτερικό. Εκτός από την εμπορική της αξία, η ιστορία της Μαλαγουζιάς μας εμπνέει ακόμη και σήμερα, να μην τα παρατάμε στις δυσκολίες αλλά να μετατρέπουμε κάθε ατυχία, κάθε μη προβλεπόμενη συγκυρία σε μία ευκαιρία για εξέλιξη. Αποδεικνύει ότι μπορούμε κάτι φαινομενικά ασήμαντο ή τελειωμένο, να του δώσουμε αξία και να αναγεννηθούμε και εμείς μαζί του.
Η ιστορία αναπτύχθηκε σε συνεργασία με την ομάδα CHARACTERS
