Search
Close this search box.

Τα απάνθρωπα πρόσωπα της δουλείας

12
4828

“Μία ημέρα, όταν όλοι ήταν στην δουλειά, είχα μείνει εγώ με την αδερφή μου σπίτι, ως συνήθως. Δύο άνδρες και μία γυναίκα πήδηξαν τον τοίχο και μας κυνήγησαν και χωρίς να προλάβουμε ούτε να κλάψουμε τρέξαμε προς το κοντινό δάσος, εκεί μας έπιασαν και μας έδεσαν”.

Το 1755 Olaudah Equiano απήχθη και πουλήθηκε, σε ηλικία 10 ετών, σε εμπόρους σκλάβων. Κατέληξε στην Βιρτζίνια της Αμερικής και πωλήθηκε αρχικά σε έναν ιδιοκτήτη φυτείας και έπειτα μεταπωλήθηκε σε έναν βρετανό ναυτικό αξιωματούχο, όπου έγινε ο προσωπικός του υπηρέτης, ενώ τελικά πωλήθηκε σε έναν ιδιοκτήτη φυτείας. Του υποσχέθηκαν την ελευθερία του αλλά ποτέ δεν υλοποίησαν την υπόσχεση. Μπορούσε να εξαγοράσει την ελευθερία του με χρήματα που κέρδιζε από πράγματα που πωλούσε. Δύο από τους ιδιοκτήτες του τον έμαθαν να διαβάζει, να γράφει και να κάνει υπολογισμούς. Η ιστορία του υπάρχει στην βιογραφία του The Interesting Narrative of the Life of Olaudah Equiano, or Gustavus Vassa, the African. Το βιβλίο του εκδόθηκε το 1789 και βοήθησε στην καμπάνια κατά της σκλαβιάς. Ο Olaudah ήταν ένα από τους χιλιάδες ανθρώπους που χρησιμοποιήθηκαν ως σκλάβοι στην σύγχρονη ιστορία της ανθρωπότητας.

Δυστυχώς, υπάρχουν πλήθος ιστορίες σαν του Olaudah. Η ιστορία της δουλεμπορίας δεν είναι νέα, υπάρχει από την αρχαιότητα. Δυστυχώς όμως δεν έχει σταματήσει εκεί. Συνεχίζεται μέχρι και στην σύγχρονη ανθρώπινη ιστορία. Μέχρι το 1676, όταν έγινε η πρώτη εξέγερση, οι συμβολαιακοί υπηρέτες ήταν η κύρια πηγή εργατικού δυναμικού στον Νέο Κόσμο. Ο “θεσμός” της δουλείας ξεκίνησε με την εγκατάσταση των πρώτων φυτειών στην Βιρτζίνια. Ωστόσο, οι δούλοι δεν ήταν φθηνή εργατική δύναμη γιατί πέθαιναν ύστερα από 7χρόνια εργασίας. Οι συμβολαιακοί δούλοι, αν και αυτοί πέθαιναν μετά από 7 χρόνια εργασίας ήταν πιο φθηνοί και το κόστος μετακίνησής τους από την Αφρική στην Αμερική αρκούσε για την ιδιοκτησία τους εφ’ όρου ζωής.

Δυστυχώς, υπάρχει πλήθος ιστοριών σαν του Olaudah. Η ιστορία της δουλεμπορίας δεν είναι νέα, υπάρχει από την αρχαιότητα, και συνεχίζεται μέχρι και την σύγχρονη εποχή. Μέχρι το 1676, όπου έγινε η πρώτη εξέγερση, οι συμβολαιακοί υπηρέτες ήταν η κύρια πηγή εργατικού δυναμικού στον Νέο Κόσμο. Ο “θεσμός” της δουλείας ξεκίνησε με την εγκατάσταση των πρώτων φυτειών στην Βιρτζίνια, αλλά δεν εξαφανίστηκε με το τέλος του 19ου αιώνα, με την επίσημη κατάργησή της. Άλλαξε μορφή και συνεχίζει να εκμεταλλεύεται ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Περίπου 4,8 εκατ. άνθρωποι προωθούνται στην πορνεία , 24.9 εκατ. άνθρωποι αναγκάζονται να εργάζονται χωρίς ωράρια και με αμοιβές εξαθλίωσης, 10 εκατ. παιδιά εργάζονται σε sweatshops ή αναγκάζονται να παντρεύονται ηλικιωμένους. Αυτές είναι οι σύγχρονες μορφές δουλείας. Σήμερα, εκφράζεται λιγότερο, με την έννοια ότι κάποιος άνθρωπος κατέχει κάποιον άλλον άνθρωπο, το οποίο ακόμη ισχύει, και αφορά περισσότερο τον απόλυτο έλεγχο και εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο χωρίς να έχει την δυνατότητα να δραπετεύσει από αυτή την κατάσταση.

 

Σήμερα

Η δουλεία δυστυχώς δεν εξαφανίστηκε με το τέλος του 19ου αιώνα, με την επίσημη κατάργησή της. Άλλαξε μορφή και συνεχίζει να εκμεταλλεύεται ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
4,8 εκατ. άνθρωποι προωθούνται στην πορνεία , 24.9 εκατ. άνθρωποι αναγκάζονται να εργάζονται χωρίς ωράρια και με αμοιβές εξαθλίωσης, 10 εκατ. παιδιά εργάζονται σε sweatshops ή αναγκάζονται να παντρεύονται ηλικιωμένους. Αυτές είναι οι σύγχρονες μορφές δουλείας. Σήμερα, εκφράζεται λιγότερο, με την έννοια ότι κάποιος άνθρωπος κατέχει κάποιον άλλον άνθρωπο, το οποίο ακόμη ισχύει, και αφορά περισσότερο τον απόλυτο έλεγχο και εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο χωρίς να έχει την δυνατότητα να δραπετεύσει από αυτή την κατάσταση.

Οι καταστάσεις δουλείας σήμερα προσδιορίζονται ως εξής: 

  • Εξαναγκαστική εργασία μέσω φυσικής ή ψυχολογικής απειλής
  • Κτήση από τον εργοδότη με φυσική ή ψυχολογική κακομεταχείρισης ή απειλή κακομεταχείρισης
  • Διαχείριση ανθρώπων ως κτήση με δικαίωμα αγοροπωλησίας
  • Φυσικός περιορισμός ή έλεγχος της ελευθερίας κινήσεων

 

Μορφές που συναντάμε σήμερα την δουλεία :

  • Αναγκαστική εργασία. Κάθε εργασία ή υπηρεσία που οι άνθρωποι εξαναγκάζονται να την κάνουν κάτω από το καθεστώς απειλής ή κάποιου είδους τιμωρίας.
  • Δεσμευτική εργασία. Η πιο διαδεδομένη μορφή σκλαβιάς στον κόσμο. Οι άνθρωποι δανείζονται χρήματα, δεν μπορούν να αποπληρώσουν το δάνειο και αναγκάζονται να εργαστούν για τον δανειστή χάνοντας κάθε έλεγχο τόσο των όρων εργασίας όσο και του ίδιου του δανείου.
  • Κληρονομική σκλαβιά. Άνθρωποι γεννιούνται σκλάβοι επειδή οι προγονοί τους ήταν σε κατάσταση δουλείας
  • Εμπόριο ανθρώπων. Περιλαμβάνει μεταφορά, απασχόληση ή συγκέντρωση ανθρώπων με σκοπό την εκμετάλλευση, χρησιμοποιώντας βία, απειλές ή καταναγκασμό.
  • Παιδική σκλαβιά. Πολλοί συγχέουν την παιδική εργασία με την παιδική σκλαβιά. Η παιδική εργασία στερεί το δικαίωμα από τα παιδιά να μορφωθούν, να παίξουν και να αναπτυχθούν. Η παιδική σκλαβιά αφορά την εκμετάλλευση των παιδιών για κέρδος τρίτων. Περιλαμβάνει παιδική εμπορία, παιδικούς στρατούς, παιδικός γάμος, οικιακή εκμετάλλευση ανηλίκων.
  • Εξαναγκασμός γάμου ενάντια στην θέλησή του και αδυναμία αποχώρησης από τον γάμο.

 

 

 

 

 

 

Το πείραμα 

Το 6.800 π.Χ. η πρώτη μεγάλη πόλη αναπτύσσεται στη Μεσοποταμία. Οι πρώτες πολεμικές συγκρούσεις φέρουν μαζί τους και τους ηττημένους ως σκλάβους. Κάπως έτσι εμφανίζεται στην ανθρώπινη ιστορία η έννοια της δουλείας. Από τότε πολλοί μεγάλοι πολιτισμοί, ο Αιγυπτιακός, ο Ελληνικός, ο Ρωμαϊκός και άλλοι, στηρίχθηκαν στην χρήση δούλων για να αναπτυχθούν. Σε κάθε περίπτωση, τουλάχιστον στις κλασικές μορφές δουλείας, όπως αυτή εκφράστηκε μέχρι τον 19ο αιώνα, η χρήση δούλων χρησίμευε ως πηγή ενέργειας που χρειάζονταν για να ολοκληρωθεί ένα έργο. Επάνω σε αυτό το σκεπτικό έγινε το ακόλουθο πείραμα.

Το 2009, δημιουργήθηκε μία ομάδα παραγωγής ενέργειας αποκλειστικά με την κίνηση ποδηλάτων. Η εταιρία Tim Siddall of Electric Pedals προσέλαβε 100 εθελοντές ποδηλάτες οι οποίοι θα έκαναν πεντάλ. Για 11 ώρες οι ποδηλάτες ποδηλατούσαν έντονα έχοντας μόνο ένα γεύμα και την δυνατότητα να παρακολουθούν τηλεόραση. Στην αρχή ήταν πολύ ενθουσιασμένοι, μετά από 5 ώρες όμως είχαν βαρεθεί αρκετά και ένιωθαν πόνο και κόπωση. Το πρόβλημα που παρουσιάστηκε ήταν η τροφοδοσία. Απαιτούσε περισσότερη ενέργεια από αυτή που παρήγαγαν. Πολλοί από αυτούς δεν μπορούσαν να περπατήσουν για μέρες. Ωστόσο η εταιρία υποστήριζε ότι ένας τύπος εθελοντικής δουλείας θα μπορούσε να είναι ένα οικονομικό μοντέλο του μέλλοντος. Η παραγωγή ενέργειας που προέκυψε από τους 100 ποδηλάτες για 11 ώρες ήταν πολύ μικρή.

Η δουλεία ως μορφή αλλά και σκοπός,  ως πηγή ενέργειας, είναι ασήμαντη στις ημέρες μας, κυρίως γιατί η τεχνολογία μας βοηθά να παράγουμε πιο φθηνή, περισσότερη και πιο διαχειρίσιμη ενέργεια από την ανθρώπινη. Υπάρχει όμως κάτι οξύμωρο με την σύγχρονη δουλεία. Έχει αλλάξει μορφές, έχει εξειδικευτεί από την απλή παραγωγή ενέργειας σε πιο αναπτυγμένες χρήσεις, εκμεταλλευόμενη τις ιδιαίτερες ικανότητες και ιδιότητες των ανθρώπων. Αυτό την κάνει πιο “εκλεπτυσμένη”, αλλά ταυτόχρονα ακόμη πιο ανήθικη. Σε όποια μορφή και εάν την συναντάμε, η δουλεία, ιδιαίτερα σήμερα, υποβιβάζει το ανθρώπινο είδος, όχι τόσο εξαιτίας του δούλου αλλά εξαιτίας εκείνου που τον εκμεταλλεύεται, όσο μεγαλειώδες και εάν είναι το έργο που πρόκειται να παραχθεί από αυτήν.

Φωτογραφία: new nv / urban source / επεξεργασία CHARACTERS
Πηγές: antislavery.org / enotes / discovery bristol /  npr / theguardians

MEDIA

Video
Sound file

Συλλογές

Σχόλια

Αφήστε μια απάντηση