Ας μιλήσουμε εντελώς υποθετικά κι ας φανταστούμε ότι ανέκαθεν είχες ένα όνειρο. Ν’ ασχοληθείς επαγγελματικά με τη συγγραφή. Ας εμπλουτίσουμε αυτή την «ερωτική» φαντασίωση (γιατί περί τέτοιας πρόκειται) κι ας μεταπηδήσουμε χρονικά στο υπέροχο εκείνο σημείο κατά το οποίο κατάφερες μετά κόπων και βασάνων να βρεθείς … ξαναμμένος μ’ ένα χειρόγραφο στο χέρι. Γιατί κόποι και βάσανα; Διότι αν θελήσεις να τ’ αφήσεις όλα για λίγο και να γράψεις, αν δεν έχεις πλάτες μαμά και μπαμπά για συνδρομή στα έξοδα και ταπεράκια, αντιμετωπίζεις από τις πρώτες κιόλας χιλιάδες λέξεις μέγα πρόβλημα. Αν είσαι, δε, γυναίκα γύρω στα 40 και θυμήθηκες το εφηβικό σου πάθος (που τελικά ποτέ δεν ξέχασες), για να εργαστείς πάνω σ’ αυτό συστηματικά και με πίεση χρόνου, ενδεχομένως έχεις αφήσει τη δουλειά σου, έχεις παραμελήσει τα παιδιά σου, τους φίλους και τα χρέη σου και πέρα από τα σύνδρομα των λευκών σελίδων έχεις ν’ αντιμετωπίσεις και τα καχύποπτα βλέμματα των οικείων σου που δεν μπορούν ν’ αντιληφθούν τη νέα σου ζεν θεώρηση των πραγμάτων, τύπου «τι νόημα έχει το να υπάρχει βραδινό στο σπίτι, εάν υπάρχει όραμα;»
Βρέθηκες, που λες, με το χειρόγραφο στο χέρι και δεν ξέρεις τι να το κάνεις. Δε διδάχτηκες ποτέ στον ΣΕΠ για το πώς κινείται κάποιος όταν θέλει ν’ ασχοληθεί επαγγελματικά με τη γραφή. Προφανώς παλιότερα υπήρχαν τα μαντεία, οι κρυστάλλινες σφαίρες και μετέπειτα το internet όσον αφορά την εκδοτική διαδικασία. Στο διαδίκτυο θα πληροφορηθείς ότι θ’ αρχίσει ένας περιπετειώδης κύκλος εξόδων. Σε πρώτη φάση πρέπει να κατοχυρώσεις πνευματικά δικαιώματα πριν το στείλεις. Για ψάξε και ρώτα συμβολαιογράφους! Χ ποσό θα σου ζητήσει ο ένας, 2x ποσό θα σου ζητήσει ο άλλος, 3x ποσό ο τρίτος. Ανάλογα με το τι του λείπει του καθενός, ρε παιδιά! Σκέφτεσαι ότι αν άρχιζες κιθάρα, σίγουρα θα έπρεπε ν’ αγοράσεις μία. Αν άρχιζες ποδόσφαιρο; Δε θ’ αγόραζες στολή και παπούτσια με καρφιά; Θέλει επένδυση το όνειρο, αγάπη μου, τίποτα δεν μπορείς να κάνεις άνευ ρευστού.
Πλήρωσες τη συμβολαιογράφο και γυρνάς σπίτι έτοιμος να στείλεις τώρα το χειρόγραφο. Αφού βόλεψες την κιθάρα και τα καρφιά στην αποθήκη, ψάχνεις εκδοτικούς οίκους και τρόπους αποστολής του χειρογράφου. Καθένας με το γούστο του, καθένας με την παραγγελιά του. Άλλος σου ζητάει μαζί με το χειρόγραφο μια έκθεση ιδεών με τους λόγους που πιστεύεις ότι θα κερδίσει την αγορά, άλλος σου ζητά τις πρώτες είκοσι σελίδες, άλλος σου ζητά ανάλυση της ιδέας σου κι άλλος ένα ταψί κανταΐφι με συνταγή της γιαγιάς σου που ήταν από την Πόλη. Δεκτά όλα, παιδιά! Είπαμε, υπάρχει όραμα. Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα. Γιατί στον «έρωτα» υπάρχουν και οι ανώμαλοι. Το αρνήθηκε κανείς; Άλλος σου ζητά να πληρώσεις στην τράπεζα το ποσό των 50 ευρώ ως αμοιβή του επαγγελματία αναγνώστη. Είπαμε, ν’ αγοράσω ρακέτα αφού θέλω να αρχίσω τένις. Το συλλεκτικό πετσετέ περικάρπιο της Ναβρατίλοβα από δημοπρασία του Παρισιού, όμως, γιατί μου το ζητάς ρε φίλε; Θα πληρώσω εγώ τον υπάλληλο του y εκδοτικού για εργασία του ίδιου του εκδοτικού; Κι όχι μόνο αυτό, σου ζητά να στείλεις με κούριερ την απόδειξη της τράπεζας. Έξτρα έξοδα από κει! Άλλος εκδοτικός σου ζητά ν’ αγοράσεις βιβλία ως προϋπόθεση για ν’ αξιολογηθείς, ώστε ν’ αμειφθεί και η ανώνυμη κυρία Κατερίνα που θα σου κάνει την κριτική. Τουλάχιστον δύο κιόλας! Έτσι παιδιά! Όλα για το χρήμα! Ζητήστε άφοβα ό,τι θέλετε! Γιατί στο ένα χέρι κρατάμε το χειρόγραφο και στο άλλο χέρι το ένα μας νεφρό για να το εξαργυρώσουμε και να ικανοποιήσουμε κάθε έναν από εσάς ξεχωριστά!
Υπάρχουν κι άλλα έξοδα. Αυτά ακούγονται περισσότερο λογικά από την κιθάρα, τα καρφιά και το περικάρπιο. Κάποιοι εκδοτικοί θέλουν ταχυδρομικά το χειρόγραφο κι όχι ηλεκτρονικά. Κι εντάξει αν έγραψες κανένα διηγηματάκι ή ποίηση που μετά βίας θα πιάσει πενήντα με εκατό σελίδες. Αν έγραψες, όμως, κανένα τούβλο (σε όγκο) μυθιστόρημα τετρακοσίων πενήντα σελίδων; Για πήγαινε να το φωτοτυπήσεις έξι-εφτά φορές και μετά να πληρώσεις βιβλιοδεσίες και ταχυδρομεία, συστημένα και ταχυμεταφορικές! Πάει το ενοίκιο του Ιουλίου. Υπάρχει όραμα, λέμε! Και θα έφευγε και το ενοίκιο του Αυγούστου αν δεν αποφάσιζες κάποια χειρόγραφα να τα δώσεις ο ίδιος και να μην πληρώσεις κούριερ. Όλα σχετικά είναι, τελικά, καθότι μάλλον ούτε Σεπτέμβρη θα πληρώσεις αφού η επαγγελματική φιάλη οξυγόνου που χρειάστηκες για ν’ ανέβεις τα στενοσόκακα των Εξαρχείων με τα πόδια (σχεδόν όλοι οι εκδοτικοί είναι εκεί μα είσαι και καπνιστής και κάποιας ηλικίας) τελικά θα έρθει ως έξοδο-έκπληξη.
Θα ζήσεις κι άλλες μεγάλες στιγμές εκδοτικής έξαψης καθώς θ’ απομυθοποιηθούν μεγάλοι εκδοτικοί οίκοι που πάντα θαύμαζες και γιατί θ’ απομυθοποιηθούν μέχρις ενός σημείου και πολλά απ’ αυτά τα οποία πίστευες για την ίδια την εκδοτική διαδικασία. Οι περισσότεροι στέκουν εκεί έτοιμοι να εκμεταλλευτούν οικονομικά την κάψα σου να εκδοθείς. Επιβιώνεις ψυχολογικά μόνο αν έχεις ήδη ωριμάσει, αν νιώσεις ότι δεν είναι η έκδοση το ζητούμενο αλλά το να πιστέψει κάποιος στη γραφή σου. Το μόνο που στέκει όρθιο ακόμη και ισχύει (ευτυχώς) είναι το ότι θ’ αξιολογηθείς. Αν το γραπτό σου είναι αξιώσεων θα διακριθεί. Ακόμη κι αν σου ζητήσουν κάποιες φίρμες πολλά χιλιάρικα, θα ξέρεις ότι πριν απ’ όλα έχει αξιολογηθεί κι έχει επιλεγεί. Σ’ έχουν διαλέξει ανάμεσα σε πάρα πολλά χειρόγραφα. Κι ακόμη κι αν τα βρεις τα χιλιάρικα (έχεις και δεύτερο νεφρό βρε αδελφέ ή, στην τελική, εκείνο το προικώο την γκαρσονιέρα από τη συγχωρεμένη τη γιαγιά σου), σκέψου, αξίζει να τα δώσεις σ’ εκείνον που κοστολογεί τόσο ακριβά τ’ όνειρό σου; Επειδή είναι φίρμα;
Η όλη διαδικασία, το πέρασμα των ηρώων από το μελάνι του εκτυπωτή στους πάγκους των βιβλιοπωλείων, δεν είναι τίποτα άλλο από μια «ερωτική» διαδικασία. Κάτι που δε γνωρίζει κανείς αν δε βρεθεί στην αδρεναλίνη του να περιμένει το χειρόγραφό του να εγκριθεί ή ν’ απορριφθεί. Όσα κι αν περάσει στην πορεία, όσα κι αν μαζέψει στην αποθήκη (κιθάρα, καρφιά, περικάρπια, ανεξόφλητα ενοίκια και – κυρίως – απορρίψεις) αρκεί εκείνος ο ένας εκ των πολλών που θα βρεθεί και θα καταφέρει να σε πείσει ότι πιστεύει σε σένα (κι ας μη σε ξέρει) και κατ’ επέκταση στη γραφή σου. Μοιάζει ή όχι αυτό με το ερωτικό ζευγάρωμα; «Ένας παλαβός να το πιστέψει» σιγομουρμούραγες και περίμενες όλο το καλοκαίρι. Ευτυχώς για σένα, «παλαβοί» υπάρχουν ακόμη. Και ίσως και να τον συναντήσεις. Καλή σου επιτυχία! Καλή μου επιτυχία!
Σημ.: Οποιαδήποτε ομοιότητα με πρόσωπα ή καταστάσεις δεν είναι συμπτωματική.
Διαβάστε την ιστορία μετά την έκδοση εδώ
Artwork by CHARACTERS