Η Ben & Jerry’s, η γνωστή εταιρεία παγωτών, ιδρύθηκε το 1978 από τους Ben Cohen και Jerry Greenfield.
H Ben & Jerry’s είναι γνωστή για την στάση της υπέρ της κοινωνικής δικαιοσύνης και η υποστήριξη κοινωνικών κινημάτων. Η εταιρεία έχει υποστηρίξει ανοιχτά κινήματα όπως το “Black Lives Matter” και το “Occupy Wall Street”. Η Ben & Jerry’s δεν διστάζει να πάρει θέση σε πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, κάτι που πολλές εταιρείες αποφεύγουν για να μη χάσουν πελάτες.
Το 2016, η Ben & Jerry’s κυκλοφόρησε ένα νέο παγωτό με το όνομα “Empower Mint”, το οποίο στόχευε στην ενημέρωση και την υποστήριξη για τα δικαιώματα ψήφου στις ΗΠΑ. Μέρος των εσόδων από τις πωλήσεις του συγκεκριμένου παγωτού διατέθηκε σε οργανισμούς που αγωνίζονται για την προστασία του δικαιώματος ψήφου.
Επιπλέον, η εταιρεία έχει δεσμευτεί να χρησιμοποιεί μόνο δίκαιο εμπόριο και μη γενετικά τροποποιημένα συστατικά στα προϊόντα της. Η Ben & Jerry’s συνεργάζεται με προμηθευτές που ακολουθούν βιώσιμες και ηθικές πρακτικές, διασφαλίζοντας ότι οι αγρότες και οι εργαζόμενοι λαμβάνουν δίκαιη αμοιβή και εργάζονται σε καλές συνθήκες.
Η Ben & Jerry’s είναι επίσης γνωστή για τις δράσεις της υπέρ της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας. Η εταιρεία έχει εφαρμόσει μέτρα για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα και έχει επενδύσει σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Παράλληλα, έχει μειώσει τη χρήση πλαστικού στις συσκευασίες της και προωθεί την ανακύκλωση.
Αυτές οι πρακτικές έχουν εδραιώσει την Ben & Jerry’s ως μια εταιρεία που δεν φοβάται να πάρει θέση και να δράσει για την κοινωνική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη. Η επιτυχία της εταιρείας δείχνει ότι οι καταναλωτές εκτιμούν και υποστηρίζουν επιχειρήσεις που παραμένουν πιστές στις ηθικές τους αξίες.
Η ιστορία της Ben & Jerry’s αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα “εξανθρωπισμένου brand” αλλά και για την σημασία που έχει η ηθική στην επιχειρηματικότητα και την κοινωνία.
Η ηθική αναφέρεται σε ένα σύστημα αξιών, καθηκόντων και υποχρεώσεων που μας υπαγορεύει πως θα συμπεριφερόμαστε αλλά και μας καθοδηγεί να διακρίνουμε το σωστό από το λάθος. Προσδιορίζεται τοπικά και χρονικά. Αναφέρεται στο τι αρέσει στην πλειοψηφία ενός συγκεκριμένου τόπου σε μία συγκεκριμένη εποχή. Αυτό είναι συχνά μαζικά κατευθυνόμενο και προσδιορίζεται ως ηθικό.
Θέλετε να κάνετε τεστ ηθικότητας; Κάντε τσεκ στις πιο διαχρονικές αξίες όπως προκύπτουν μέσα από την ιστορία, την φιλοσοφία και την θρησκεία.
- Ειλικρίνεια
- Εντιμότητα
- Συνέπεια των λόγων με τις πράξεις
- Πίστη
- Δικαιοσύνη
- Ενσυναίσθηση
- Σεβασμός προς του άλλους
- Κοινωνική υπευθυνότητα
- Επιδίωξη της αρετής
- Ανάληψη ευθυνών
ΗΘΙΚΗ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
Εάν θεωρείτε ότι η ηθική έχει εφαρμογή μόνο στις κοινωνίες ενώ δεν μπορούν να είναι ηθικές οι επιχειρήσεις, γιατί αυτό θα τις έκανε λιγότερο ανταγωνιστικές, τότε ίσως πρέπει να το ξανασκεφτείτε. Στις κοινωνίες δεν υπάρχει εφαρμογή πραγματικής ηθικής όπως ίσως πιστεύατε.. Αντίθετα πάλι με αυτό που πιστεύουν πολλοί, οι επιχειρήσεις που εφαρμόζουν ηθικές θεωρίες και αξίες όχι μόνο δεν χάνουν ανταγωνιστικότητα και κέρδη, απεναντίας εγκαθίστανται στο μυαλό τον ανθρώπων με τρόπο που δύσκολα μπορεί κάποιος ανταγωνιστής να τις αντικαταστήσει. Οι επιχειρήσεις εφαρμόζουν διάφορα ήδη ηθικών εφαρμογών στις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες που τις βοηθούν όχι μόνο να αποκτήσουν πιο πιστούς πελάτες αλλά βοηθούν και αλληλεπιδρούν με την κοινωνία πιο ουσιαστικά.
Η ηθική του καθήκοντος εστιάζει στις αρχές και τους κανόνες που πρέπει να ακολουθούνται ανεξάρτητα από τις συνέπειες. Σύμφωνα με αυτήν τη θεωρία, οι επιχειρήσεις πρέπει να ενεργούν με βάση συγκεκριμένα ηθικές υποχρεώσεις. Μετά το περιστατικό με το δηλητηριασμένο Tylenol το 1982, η Johnson & Johnson έλαβε άμεση δράση ανακαλώντας όλα τα προϊόντα Tylenol από τα καταστήματα, αν και αυτό τους κόστισε εκατομμύρια δολάρια. Η απόφαση βασίστηκε στον κώδικα δεοντολογίας της εταιρείας, που δίνει προτεραιότητα στην υγεία και την ασφάλεια των πελατών της πάνω από τα κέρδη.
Η ηθική των συνεπειών κρίνει τις πράξεις με βάση τις συνέπειες τους. Η πιο γνωστή μορφή αυτής της θεωρίας είναι ο ωφελιμισμός (utilitarianism), που υποστηρίζει ότι οι πράξεις είναι ηθικές εάν προάγουν τη μέγιστη ευτυχία για το μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων. Μέσα από το πρόγραμμα “Sustainable Living Plan”, η Unilever στοχεύει στη μείωση του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος και στη βελτίωση της υγείας και ευημερίας των καταναλωτών της. Η στρατηγική τους βασίζεται στην επίτευξη θετικών συνεπειών για την κοινωνία και το περιβάλλον, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί μακροπρόθεσμη αξία για την εταιρεία.
Η ηθική της αρετής εστιάζει στην ανάπτυξη ηθικών χαρακτήρων και αρετών παρά στη συμμόρφωση με κανόνες ή την επίτευξη συγκεκριμένων αποτελεσμάτων. Οι επιχειρήσεις, σύμφωνα με αυτήν τη θεωρία, πρέπει να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη ηθικών αρετών στους εργαζομένους και τους ηγέτες τους. Η Patagonia ενσωματώνει την αρετή της βιωσιμότητας και της περιβαλλοντικής υπευθυνότητας σε όλες τις πτυχές της λειτουργίας της. Από τη χρήση ανακυκλωμένων υλικών στα προϊόντα της μέχρι τη δέσμευσή της για διαφάνεια και ηθική προμήθεια υλικών, η εταιρεία προάγει αρετές όπως η φροντίδα για το περιβάλλον και η υπευθυνότητα.
Η ηθική της φροντίδας. Τονίζει τη σημασία των σχέσεων και της φροντίδας για τους άλλους. Σύμφωνα με αυτήν τη θεωρία, οι επιχειρήσεις πρέπει να δίνουν προτεραιότητα στη φροντίδα και τη διατήρηση καλών σχέσεων με τους υπαλλήλους, τους πελάτες και την κοινότητα. Η The Body Shop είναι γνωστή για τη δέσμευσή της στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας. Η εταιρεία έχει πρωτοστατήσει στην απαγόρευση των δοκιμών καλλυντικών σε ζώα και προωθεί τη δίκαιη εμπορία (Fair Trade) για τη στήριξη των τοπικών κοινοτήτων.
Συμβολαιακή ηθική. Υποστηρίζει ότι ηθικές αρχές προκύπτουν από κοινωνικές συμβάσεις και συμφωνίες μεταξύ ατόμων. Οι επιχειρήσεις πρέπει να σέβονται τις συμφωνίες και τους κανόνες που έχουν συμφωνηθεί από κοινού με τους εργαζομένους, τους πελάτες και τους εταίρους τους. Η Salesforce ακολουθεί μια πολιτική “Ohana”, που στα χαβανέζικα σημαίνει οικογένεια. Η πολιτική αυτή επικεντρώνεται στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος εργασίας που σέβεται τις ανάγκες και τις προτιμήσεις των εργαζομένων. Αυτό περιλαμβάνει δίκαιες αμοιβές, εξαιρετικές συνθήκες εργασίας και υποστήριξη για την επαγγελματική ανάπτυξη.
Κοινωνική συμβολαιακή ηθική. Προτείνει ότι οι επιχειρήσεις και οι κοινωνίες λειτουργούν βάσει ενός κοινωνικού συμβολαίου, το οποίο καθορίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις κάθε πλευράς. Οι επιχειρήσεις πρέπει να λειτουργούν με τρόπο που να σέβεται αυτό το κοινωνικό συμβόλαιο και να συμβάλλει στην κοινωνική ευημερία. Αν και η Nestlé έχει αντιμετωπίσει επικρίσεις στο παρελθόν, έχει κάνει προσπάθειες να βελτιώσει τις πρακτικές της μέσω της “Creating Shared Value” στρατηγικής της. Η στρατηγική αυτή επιδιώκει να δημιουργήσει αξία όχι μόνο για τους μετόχους, αλλά και για τις κοινωνίες και το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιείται η εταιρεία, σεβόμενη το κοινωνικό συμβόλαιο.
ΕΧΟΥΜΕ ΗΘΙΚΗ;
Η ηθική είναι ένα κατασκεύασμα του ανθρώπου που το προσαρμόζει στις κοινωνίες και στις εποχές. Όμως τι φταίει που οι σημερινές κοινωνίες δεν είναι ιδανικές;
Γιατί υπάρχουν αδικίες και οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ευημερούν;
Δεν υπάρχει ηθική ή δεν εφαρμόζεται;
Μήπως η ηθική που προβάλλεται δεν είναι και τόσο…ηθική;
Για να μπορέσουμε να δούμε πόσο τελικά ανήθικη είναι η κοινωνία που ζούμε, θα πρέπει να διευκρινήσουμε κάποιες παρεξηγήσεις σχετικά με την ηθική.
Η ηθική έχει περισσότερο θετική έννοια. Μιλάμε για ηθική μόνο όταν πρόκειται για ανήθικα πράγματα. Ασχολούμαστε με το θέμα της ηθικής μόνο για πράξεις που είναι αρνητικές. Όμως η ηθική αφορά το να κάνεις το καλό, να κάνεις πράγματα που βοηθούν θετικά τους ανθρώπους και την κοινωνία. Δεν αφορά μόνο όταν θέλουμε να ορίσουμε ανήθικες ή προβληματικές καταστάσεις.
Εάν είναι νόμιμο είναι και ηθικό; Πολλές φορές πιστεύουμε ότι οι νόμοι εφαρμόζουν την ισχύουσα ηθική της κοινωνίας. Στην πραγματικότητα οι νόμοι είναι απλά κανόνες που προσπαθούν να αποτρέψουν απρεπείς πράξεις μέσα στην κοινωνία. Η ηθική απαιτεί πολύ περισσότερα από μια τεχνική συμμόρφωση σε κανόνες, οι οποίοι δεν είναι πάντα συνέπεια της κυρίαρχης ηθικής. Ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα είναι η παραβολή του Sindhu. Η ασκηση σωματικής βίας είναι παράνομη, όμως είναι ηθική εάν τη χρησιμοποιήσεις για να σώσεις κάποιον που κινδυνέυει. Τα ηθικά άτομα κάνουν περισσότερα από αυτά που είναι υποχρεωμένα να κάνουν και λιγότερα από αυτά που έχουν δικαίωμα να κανουν. Πολλές φορές χρειάζεται να ξεπεράσουν του τυπικούς και νομικούς κανόνες για να κάνουν το καλό. Σε δυστοπικές κοινωνίες που οι κανόνες συντηρούν παθογενείς καταστάσεις, το να τηρείς τους νόμους μπορεί να σημαίνει οτι θα πρέπει να καταπατήσεις θεμελιώδεις αξίες της ηθικής. Η τήρηση αυτών των κανόνων οδηγούν στην συντήρηση και μεγένθυση της δυστοπίας στην οποία υπάρχουν. Έτσι τα άτομα πιθανόν να αμφισβητούν του νόμους που δεν ειναι ηθικοί και δίκαιοι και παρόλαυτά να είναι ηθικά. Από την άλλη πλευρά δεν είναι ηθικό να παραβιάζεις τους νόμους με τους οποίους διαφωνείς ή είναι ενάντια στα προσωπικά σου συμφέροντα με την ελπίδα οτι δεν θα σε πιάσουν.
Δεν υπάρχει μόνο μία σωστή απάντηση. Στα ηθικά διλήμματα δεν υπάρχει μόνο μια σωστή απάντηση. Παρόλο που υπάρχουν αρκετές ηθικές απαντήσεις, δεν είναι όλες ισάξιες ανάλογα με την περίσταση. Αρχικά πρέπει να ξεχωρίσουμε τις ηθικές από τις ανήθικες επιλογές. Έπειτα να επιλέξουμε ποιες από τις ηθικές είναι η πιο κατάλληλη για την συγκεκριμένη περίσταση. Καμία ηθική επιλογή δεν μπορεί να είναι το ίδιο…ηθική για όλες τις περιπτώσεις.
ΓΙΑΤΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΝΗΘΙΚΟΙ
Είναι σημαντικό να καταλάβουμε γιατί οι άνθρωποι συμπεριφέρονται ανήθικα. Μία εύκολη απάντηση είναι γιατί είναι κακοί. Στην πραγματικότητα η πλειοψηφία των ανήθικων πράξεων γίνονται από ειλικρινείς ανθρώπους που πιστεύουν ότι συμπεριφέρονται ηθικά. Αυτό είναι και το πιο επικίνδυνο. Γιατί αυτοί οι άνθρωποι είναι ακόμη δυσκολότερο να κάνουν πιο ηθικές τις συμπεριφορές του όταν νομίζουν ότι ήδη συμπεριφέρονται ηθικά ή όταν δεν υπάρχουν ή υπάρχουν διαστρεβλωμένα ή προσαρμοσμένα ad hoc όρια ηθικής. Για τρείς κυρίως λόγους: Την ηθική τύφλωση, τον εγωισμό και το ελατωματικό σκεπτικό.
Ηθική τύφλωση. Η Wells Fargo, μία από τις μεγαλύτερες τράπεζες των ΗΠΑ, εμπλέχθηκε σε ένα μεγάλο σκάνδαλο το 2016 όταν αποκαλύφθηκε ότι οι υπάλληλοι της τράπεζας είχαν ανοίξει εκατομμύρια ψεύτικους λογαριασμούς πελατών χωρίς τη συγκατάθεσή τους. Αυτό συνέβη λόγω της έντονης πίεσης που ασκούσε η διοίκηση στους υπαλλήλους να επιτύχουν εξαιρετικά φιλόδοξους στόχους πωλήσεων. Η διοίκηση της Wells Fargo είχε θέσει πολύ υψηλούς στόχους πωλήσεων, με αποτέλεσμα οι υπάλληλοι να νιώθουν πίεση να τους επιτύχουν πάση θυσία. Αυτή η πίεση οδήγησε σε ηθική τύφλωση, καθώς οι υπάλληλοι εστίασαν αποκλειστικά στην επίτευξη των στόχων, αδιαφορώντας για τις ηθικές συνέπειες των πράξεών τους. Μέσα στην εταιρεία είχε αναπτυχθεί μια κουλτούρα όπου οι υπάλληλοι που είχαν ανησυχίες σχετικά με τις πρακτικές αυτές δεν ένιωθαν άνετα να τις αναφέρουν, φοβούμενοι τις επιπτώσεις στην καριέρα τους. Αυτός ο φόβος συμβάλλει στην ηθική τύφλωση, καθώς οι ηθικές ανησυχίες αγνοούνται ή καταπιέζονται.
Όταν το σκάνδαλο αποκαλύφθηκε, η Wells Fargo αντιμετώπισε τεράστια νομικά, οικονομικά και ηθικά προβλήματα. Η τράπεζα αναγκάστηκε να πληρώσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε πρόστιμα και αποζημιώσεις και η φήμη της υπέστη σοβαρό πλήγμα. Η διοίκηση της τράπεζας αναγκάστηκε να αναθεωρήσει τις πρακτικές της και να λάβει μέτρα για να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των πελατών και του κοινού.
Σε κοινωνικό επίπεδο η ηθική τύφλωση συναντάται πολύ έντονα σε κοινωνίες όπως η ελληνική. Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν δικαιολογίες ενεργοποιώντας μηχανισμούς άμυνας για να πράξουν με τρόπο που δεν είναι ηθικός αλλά του επιτρέπει να αντιμετωπίσουν κάποιες καταστάσεις πιο ανώδυνα. Έχετε ακούσει τις φράσεις;
- Όλοι έτσι κάνουν
- Για να την βγάλεις καθαρή, κάνε ότι και οι άλλοι
- Δεν μπορώ να κάνω σε κανέναν καλό εάν χάσω τη δουλειά μου
- Δεν έχω χρόνο για ηθικές λεπτομέρειες
- Δεν έχω αρκετά χρήματα για να αντέξω την πολυτέλεια της ηθικής.
- Δεν είναι δική μου δουλειά / πρόβλημα. Δεν με αφορά.
Πολλές ομάδες αναπτύσσουν έναν “ηθικό κώδικα” που χρησιμοποιείται ως ασπίδα στην κριτική της υπόλοιπης κοινωνίας. Αυτοί οι κανόνες πολλές φορές υπερβαίνουν τις βασικές αρχές της ηθικής.
Σκεφτείτε τους πολιτικούς.
“Για το καλό της χώρας και του λαου”΄ μπορούν να ακολουθήσουν τακτικές που αγνοούν τις βασικές αρχές ηθικής (ή και του Συντάγματος), και να επικαλύπτουν τις πράξεις τους με ένα εσωτερικό μυστικό κώδικα που εμείς πρέπει να εμπιστευτούμε τυφλά και να τους κρίνουμε πιο ευνοϊκά απο τους εαυτούς μας, όταν εμείς κάνουμε παρόμοιες πράξεις. Ειδικά οι βουλευτές έχουν δημιουργήσει και μία νομική (εκτός από την ηθική) ασπίδα, που τους προστατεύει και απο τις νομικές συνέπειες. Ονομάζεται βουλευτική ασυλία.
Εγωκεντρισμός.
Το ανθρώπινο είδος έχει καταφέρει να επιβιώσει αντιμετωπίζοντας πολύ πιο ισχυρούς αντιπάλους στην φύση, χάρη και στην ιδιότητα της αλληλεγγύης. Μπορούσε σε ορισμένες περιστάσεις να θυσιάσει το προσωπικό του συμφέρον προς όφελος της ομάδας ή ενός μέλος αυτής. Σε όλες τις θεωρίες ηθικής η φροντίδα και ο σεβασμός προς τους άλλους έχει δεσπόζουσα θέση. Ωστόσο σήμερα η ανηθικότητα πολλές φορές εκφράζεται μέσα από μία εγωκεντρική συμπεριφορά του ανθρώπου. Η συμπεριφορά αυτή θέτει ως προτεραιότητα τον ίδιο και το ατομικό του συμφέρον ακόμη και αν αυτό προϋποθέτει ότι θα είναι εις βάρος άλλων ανθρώπων.
΄Ένας κύριος λόγος που ο άνθρωπος μπορεί να φερθεί ανήθικα, είναι για να ικανοποιήσει τον εαυτό του. Πολλοί άνθρωποι λένε ψέματα, αδιαφορούν για τους άλλους ή πιο απλά, πατάνε επάνω σε πτώματα, για να ικανοποιήσουν προσωπικές επιδιώξεις ή απλά να βολευτούν.
Υπάρχει κάποιος δημόσιος υπάλληλος που να σκέφτηκε όταν έβαζε ένα πολιτικό μέσο για να διοριστεί στο Δημόσιο, ότι “μήπως αδικήσω κάποιον που έχει περισσότερα προσόντα από εμένα για αυτή τη θέση;”
Μήπως, αντίστοιχα, υπάρχει κάποιος πολιτικός που διόρισε κάποιον στο δημόσιο σκέφτηκε ότι κάποιος άλλος που έχει περισσότερες γνώσεις και ικανότητες για αυτή την θέση θα μπορούσε να είναι πιο χρήσιμος στην συγκεκριμένη υπηρεσία, πιο αποδοτικός και τελικά να μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην εν γενει βελτίωση της, δηλαδή να επιστρέψει περισσότερη αξία στην κοινωνία και στους πολίτες; (Ακόμη και εάν αυτός δεν του έφερνε τόσους ψήφους όσο ο πρώτος…)
Άνθρωποι δρουν εγωκεντρικά και ανήθικα προκειμένου να προστατέψουν τον εαυτό τους. Στην προσπαθειά τους (ή στην άρνησή τους) να αποδεχτούν μια προηγούμενη λανθασμένη συμπεριφορά, ο άνθρωπος λέει ψέματα. Οδηγείται σε ανήθικες πράξεις, που τις επιλέγει έναντι της ανάληψης ευθυνών ή θέλουν να αποφύγουν τις αρνητικές συνέπειες των πράξεών τους. Ο εγωκεντρτικός χαρακτήρας αυτής της ανηθικότητας δεν αφορά μόνο την αποφυγή των ευθυνών από το άτομο, αλλά κυρίως στο οτι σε αυτή του την προσπάθεια μπορεί να κάνεις κακό σε άλλους ανθρώπους που δεν έχουν συμπεριφερθεί ανήθικα.
Η έννοια του “self-righteousness” (αυτοδικαιολόγηση) στην ηθική αναφέρεται στην κατάσταση όπου ένα άτομο πιστεύει ότι οι δικές του ηθικές απόψεις και συμπεριφορές είναι ανώτερες από αυτές των άλλων. Αυτό το άτομο θεωρεί ότι έχει δίκιο από ηθική άποψη και συχνά κρίνει τους άλλους αυστηρά, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις δικές του αδυναμίες ή τα λάθη του. Η αυτοδικαιολόγηση μπορεί να οδηγήσει σε υπεροπτική και καταδικαστική συμπεριφορά απέναντι στους άλλους.
Ένα γνωστό παράδειγμα αυτοδικαιολόγησης μπορεί να βρεθεί στην ιστορία του φιλανθρωπικού σκανδάλου με τον Bernie Madoff. Ο Madoff ήταν ένας επενδυτικός σύμβουλος που δημιούργησε το μεγαλύτερο Ponzi scheme στην ιστορία, εξαπατώντας τους επενδυτές του για δισεκατομμύρια δολάρια. Ενώ ο Madoff εξαπατούσε τους επενδυτές του, διατηρούσε μια εικόνα ως σεβαστός και ηθικός επιχειρηματίας. Αυτή η αντίφαση ανάμεσα στην προσωπική του ανομία και τη δημόσια του εικόνα είναι ένα κλασικό παράδειγμα αυτοδικαιολόγησης. Ο ίδιος πίστευε ότι είχε δίκιο να εκμεταλλεύεται τους άλλους για το προσωπικό του όφελος, ενώ ταυτόχρονα προωθούσε μια ψευδή εικόνα ηθικής και αξιοπιστίας.
Τέτοιου είδους ανήθικη συμπεριφορά συναντούμε συχνά και στους πολιτικούς. Κάποιες φορές συμβαίνει ένας πολιτικός μπορεί να καταδικάζει έντονα τη διαφθορά και να προωθεί σκληρά μέτρα κατά των διεφθαρμένων πρακτικών, ενώ ταυτόχρονα εμπλέκεται σε μυστικές συμφωνίες και προσωπικά οικονομικά σκάνδαλα. Η αυτοδικαιολόγηση εδώ φαίνεται στην απόλυτη πεποίθηση ότι οι δικές του πράξεις είναι δικαιολογημένες ή δεν πρέπει να κριθούν με τα ίδια αυστηρά κριτήρια που επιβάλλει στους άλλους. Προσπαθεί να δικαιολογήσει τις ανήθικες πράξεις του χρησιμοποιώντας ως άλλοθι την εξουσία που του έδωσε ο λαός για να τον υπηρετήσει και όχι για να τον εξαπατήσει.
Ο καπιταλισμός συχνά περιγράφεται ως ένα εγωκεντρικό οικονομικό και κοινωνικό σύστημα, καθώς βασίζεται στην ιδέα ότι τα άτομα ενεργούν κυρίως για το προσωπικό τους όφελος. Ωστόσο, το θέμα είναι πιο περίπλοκο και μπορεί να αναλυθεί από πολλές πλευρές.
Το σύστημα αυτό έχει να δείξει πολλά δείγματα εγωκεντρικής ανήθικης συμπεριφοράς, πάνω στην οποία βασίζεται. Οι επιχειρήσεις και τα άτομα προσπαθούν να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους. Αυτό συχνά σημαίνει ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται με βάση το προσωπικό όφελος, ακόμα κι αν αυτό μπορεί να είναι εις βάρος άλλων. Ο ανταγωνισμός είναι θεμελιώδης στο καπιταλιστικό σύστημα. Ο ανταγωνισμός μπορεί να οδηγήσει σε μονοπώλια, περιβαλλοντική καταστροφή και εκμετάλλευση των εργαζομένων, καθώς οι επιχειρήσεις προσπαθούν να ελαχιστοποιήσουν το κόστος και να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη. Τέλος ο καπιταλισμός μπορεί να δημιουργήσει μεγάλες ανισότητες πλούτου και εισοδήματος. Αυτές οι ανισότητες μπορούν να οδηγήσουν σε κοινωνικές εντάσεις και να ενισχύσουν τις ταξικές διαφορές. Λίγοι που έχουν χρήμα και εξουσία πλουτίζουν ακόμη περισσότερο εξαθλιώνοντας τους πιο αδύνατους. Ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα εγωκεντρισμού που δικαιολογεί πολλά είδη ανήθικης συμπεριφορά, ανισότητας και δημιουργία μιας μη δίκαιης κοινωνίας.
